Sinds de synergie van Medialaan en de Persgroep tot DPG Media zijn de eigen merken Het Laatste Nieuws en VTM Nieuws een stuk sterker gepromoot binnen de eigen mediagroep. Dat is een conclusie van het onderzoek van de imec-SMIT onderzoeksgroep aan de VUB in opdracht van SBS.
De onderzoekers analyseerden de mate van zelfpromotie op basis twee specifieke cases van mediaconcentratie in Vlaanderen. De overname van Medialaan door de Persgroep in 2017 en Mediahuis dat haar belang van 30 procent in SBS verkoopt aan Telenet in maart 2018.
Er werd een vergelijkende kwantitatieve en kwalitatieve analyse opgezet van berichtgeving in Het Nieuwsblad en HLN aangevuld met een analyse van het Journaal en VTM Nieuws, en dit over de periodes 2016-2017 en 2018-2019 heen.
Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws
Het aandeel zelfpromotie blijft in het geval van Het Nieuwsblad vrij stabiel. Na de verkoop is er enkel een zichtbare verandering binnen artikels die over de media gaan. Daar is er een daling van het aantal vermeldingen van SBS-merken van 33 naar 19 procent.
Op vlak van zelfpromotie is er bij HLN wel een duidelijke stijgende trend na de overname. Wanneer één van de drie grootste zenders vernoemd wordt, gaat het voor de overname in 43 procent van de gevallen over VTM en stijgt dit nadien tot 55 procent. Wanneer één van de drie grootste zenders vernoemd wordt in de rubriek Nieuws stijgt de vermelding van VTM van 41 procent voor tot 77 procent na de overname.
“Dat kan onbewust zijn gebeurd, maar ze hebben ook wel aangekondigd dat ze dat zouden doen met de synergie News City. Misschien is ze daar iets te ver in doorgegaan, maar misschien is het ook wel verdedigbaar. De bedoeling van het onderzoek is om een aantal analyses te doen die een spiegel voorhouden, zodat redacties hier zelf over gaan nadenken“, stelt professor Karen Donders van imec-SMIT, VUB.
In zowel Het Nieuwsblad als in HLN blijkt VTM de meest voorkomende zender, maar dit kan natuurlijk te wijten zijn aan het feit dat ze zich allen richten op eenzelfde doelpubliek. Na de overname valt bij HLN wel op dat VTM anders wordt geportretteerd. In 2016 was het een vertrouwde familiezender, maar in 2019 wordt VTM de te kloppen concurrent. Andere merken worden doorgaans ook op een defensievere toon geframed in artikels. De artikels waarin het over VTM gaat, nemen bovendien gemiddeld met 100 woorden toe.
Het Journaal en VTM Nieuws
De analyse tussen beide nieuwsbulletins toont dat er in Het Journaal van VRT ook ruime aandacht is voor zelfpromotie, maar die is minder gerelateerd aan merken en meer aan programma’s. Bij VRT ligt de promotie van eigen programma’s op 85 procent en bij VTM op 90 procent. Dat is gelijklopend, maar een eerste bevinding is dat het bij Het Journaal van VRT vaak gaat over journalistieke programma’s zoals Pano, De Afspraak of Karrewiet, terwijl dit in VTM Nieuws eerder vermeldingen zijn van entertainmentprogramma’s zoals Blind Getrouwd of Beat VTM. De verwijzing naar een DPG-merk in VTM Nieuws vervijfvoudigt bovendien na de volledige integratie van VTM binnen DPG Media. Vooral HLN wordt beduidend vaker vernoemd.
“Wil dat zeggen dat er geen entertainment mag zitten in het VTM Nieuws? Neen, maar moest het evolueren tot een gegeven waar programma’s van concurrenten nog veel minder aan bod komen, dan is dat natuurlijk wel oneerlijk. Je zit daar in de markt met een potentiële scheeftrekking en ten opzichte van de consument is het niet heel transparant. Dat zijn twee potentiële gevaren. Wij denken in ieder geval dat er nog meer onderzoek nodig is om dat beter in kaart te brengen“, besluit professor Donders.
Bron: Belga.
