De Vlaamse Regulator voor de Media (VRM), de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse audiovisuele media, publiceerde op woensdag 25 november het rapport ‘Mediaconcentratie in Vlaanderen 2020’.
De algemene conclusie van het rapport is dat:
Het coronavirus en -pandemie domineerden het jaar 2020. Het afgelopen jaar heeft de Vlaming massaal meer (Vlaamse) media geconsumeerd. De advertentiemarkt volgde echter niet, zelfs integendeel. Het afgelopen jaar daalden de advertentie-inkomsten significant. Adverteerders stelden hun reclamecampagnes uit om te besparen op hun mediabestedingen. Dit tegengestelde fenomeen wordt aangeduid als coronaparadox. Voornamelijk kleine, lokale en regionale spelers kregen het hierdoor moeilijk.
Vlaamse mediagroepen werken volop samen tegen internationale bedrijven. Streamz en buitenlandse overnames moeten een antwoord bieden op deze internationale grootmachten.
Voor de aggregatie van klassieke mediaproducten is 80% tot 100% van de markt in handen van slechts vijf mediagroepen, namelijk: VRT, DPG Media, Mediahuis, Roularta en Telenet (met dochteronderneming De Vijver Media). Door deze aggregatie wordt het meten van concentratie in afzonderlijke mediasegmenten moeilijker. We refereren daarom in het rapport naar extern onderzoek dat mediaconcentratie naast de economische invalshoek ook vanuit inhoudelijke hoek bestudeert.
Belangrijkste conclusies per mediasoort:
Radio:
Digitaal luisteren breekt verder door. In combinatie met het groter bereik van netwerkradio’s is de concentratie in de radiomarkt op zenderniveau gedaald tot op het laagste niveau. De concentratie op mediagroep blijft echter sterk geconcentreerd. Dit komt door de sterke positie van de openbare omroep.
Televisie:
- In september werden twee nieuwe betalende streamingsplatformen beschikbaar. Op 14 september verscheen Streamz, een samenwerking tussen Telenet, DPG Media en VRT. Een dag later bood Proximus het reeds bestaande platform Disney+ aan aan haar klanten.
- Digitale plaftormen zoals VRT NU en VTMGO steken de websites van individuele omroepen zo goed als volledig voorbij. Dit is slecht nieuws voor SBS dat (nog) geen eigen digitaal plaftorm ter beschikking heeft.
- In 2020 wordt teruggegrepen naar het sterkste omroepmerk. Daarrond worden dan verschillende zenders gebouwd. Zo heroriënteert DPG Media zijn zenders tot VTM, VTM2, VTM3 en VTM4. In 2021 zal SBS een nieuwe zender lanceren, Play Zeven. De andere zenders van de groep worden dan geheroriënteerd tot Play Vier, Play Vijf en Play Zes.
Geschreven pers:
- In de Vlaamse krantenmarkt blijven redactionele websites van kranten sterk inzetten op convergentie, digitalisering en video. Zo liet DPG Media de nieuwswebsite VTMNieuws opgaan in HLN.be en lanceerde het bedrijf het eerste Vlaamse non-stop live videonieuwskanaal HLN Live.
- Voor het eerst werden de bezoekcijfers van nieuwsapp in kaart gebracht door het CIM. Het Laatste Nieuws steekt met kop en schouders uit boven de concurrentie. Het haalt bezoekcijfers die vier keer zo hoog liggen als de tweede in de stand, Het Nieuwsblad.
Online:
- De VRM voerde voor het eerst een onderzoek uit naar het weglekken van de advertentie-investeringen naar buitenlandse bedrijven. Uit dit onderzoek blijkt dat het hier over zeer aanzienlijke bedragen gaat.
- Internationaal worden de posities van gatekeepers steeds vaker aangevochten. Voorbeelden hiervan zijn de rechtszaak tussen Epic Games (Fortnite) en Apple en de ‘Coalition for App Fairness’.
