Seen from Space: Sociale media en berichtendiensten

FacebookTwitterLinkedIn

De natuur en de markten hebben een hekel aan leegte. Bij gebrek aan een CIM-referentie voor de hele digitale sector in België, moeten we een beroep doen op alternatieve studies van derden.

Een van de sterkste bronnen van derden is de Global Web Index. Met zijn doorlopende online studies die elk kwartaal worden gepubliceerd, maakt het instrument een regelmatige monitoring van digitale trends mogelijk. Natuurlijk laat het beperkte universum (niet ouder dan 64 jaar) niet toe trends op te volgen bij een groot deel van de Belgische bevolking, maar het is toch al iets.

Wat de kwestie van de sociale netwerken in België betreft, biedt de GWI een nuttig en consistent beeld. Geruchten over de leegloop van Facebook zijn – althans voor België – relatief overdreven: het netwerk van Mark Zukerberg heeft zich in de loop der jaren opmerkelijk goed staande gehouden.

Het Covid-effect op instant messaging wordt op lange termijn bevestigd, aangezien zowel Facebook Messenger als WhatsApp hun in 2020 verworven posities behouden. Discord, een nieuwkomer op de lijst, verdient in dit verband een speciale vermelding, wegens zijn score die veel bescheidener had kunnen zijn.

TikTok wint de prijs voor de meest explosieve groei, aangezien het zijn reach in de eerste helft van 2021 bijna verdubbelt ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder, wat zelf resulteerde in een verviervoudiging van de penetratiegraad van de site. Daarnaast zijn de enige echte stijgingen ten opzichte van 2020 voor WhatsApp en Snapchat, dus meer voor instant messaging diensten.

Helaas zijn YouTube en Twitch in de GWI-vragenlijsten overgeheveld van de lijst met sociale netwerken naar die van videodiensten, wat een grote methodologische breuk betekent ten opzichte van vroeger. Vermelden we nog de aanzienlijke vertraging van een meer professioneel merk als LinkedIn (en misschien Twitter). Kortom, het loont om de GWI regelmatig op te volgen.

In tegenstelling tot veel Belgische spelers, die per taalgemeenschap gestructureerd zijn, beschouwen de GAFA ons land vaak als één geheel, ook al is het meertalig. De GWI stelt ons ook in staat de linguïstische homogeniteit van de verschillende netwerken en berichtendiensten in kaart te brengen.

Als we deze homogeniteit voor de eerste helft van 2021 analyseren, zien we verschillende situaties. In sommige gevallen een bijna perfect evenwicht: dit is het geval van Facebook en TikTok. Anderzijds zijn er bij de significante doelgroepen ook enkele onevenwichten ten gunste van Vlaanderen, zoals het geval is bij WhatsApp, Instagram, Pinterest en Reddit. Andere kunnen dan weer rekenen op meer belangstelling bij de Franstaligen: YouTube, Facebook Messenger, Snapchat of Viber.

Nog op basis van 2021 hebben wij een schatting gemaakt van de gemiddelde leeftijd van de gebruikers van elk van de bestudeerde merken (opgelet, de gemiddelde leeftijd ligt tussen de twee grenzen van de studie, dus tussen 16 en 64 jaar oud). Er gaapt een enorme kloof (van maar liefst 20 jaar) tussen de oudste en de jongste netwerken. Toegegeven, in beide gevallen (het Russische dating netwerk Badoo en de chat room Houseparty) zijn het nichespelers.

Grote bereikgroepen zoals Facebook, YouTube of WhatsApp zijn meestal ouder, maar deze relatie tussen bereik en leeftijd is niet automatisch. Het professionele karakter van LinkedIn verklaart bijvoorbeeld een gemiddelde leeftijd van boven de 40 jaar. Anderzijds kunnen we bij TikTok, Discord of Reddit een talrijke bende van gebruikers jonger dan 30 waarnemen.

Speciale vermelding hier voor Snapchat: in vier GWI-edities blijft de gemiddelde leeftijd van zijn gebruikers steken op ongeveer 27-28 jaar, wat geen vanzelfsprekendheid is. Twitch rondde in de eerste helft van 2021 de kaap van dertig jaar. In zijn geheel biedt dit media-universum echter een vrij goede verscheidenheid aan generaties.

Redactie: MM.