Een mediawereld in verandering waar technologische ontwikkelingen en de globalisering hand in hand gaan, heeft het ecosysteem van de media-industrie, en in het bijzonder de uitgeverijensector, stevig door elkaar geschud.
De sociale partners uit de papier-, grafische en uitgeverijen sector doen een oproep tot de beleidsmakers van de verschillende overheidsniveaus om hen te steunen bij hun initiatieven voor een duurzame transformatie van de sector. Via de adviezen “Krachtlijnen voor een duurzame toekomst voor de uitgeverijensector” en “Krachtlijnen voor een duurzame toekomst voor de drukkerijensector” vragen de sociale partners van de sector om een aantal concrete beleidsmaatregelen te nemen.
Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste elementen uit de adviezen. Een persmededeling vanwege de centrale raad voor het bedrijfsleven leest u hier.
Krachtlijnen voor een duurzame toekomst voor de uitgeverijensector
1. Uitgeverijensector als pijler van democratie
De klassieke pers speelt een sleutelrol in het correct informeren van de bevolking op basis van nieuwsfeiten. Zij vormt een objectieve en betrouwbare nieuwsverslaggever en moet in deze rol ook worden erkend door de overheid en de samenleving. Deze rol van objectieve nieuwsverslaggever wordt zelfs belangrijker in de context van de aanwas van nepnieuws op digitale mediakanalen.
2. Uitgeverijensector als pijler van economie en het sociaal leven
Een sterke lokale en regionale aanwezigheid van de media-industrie vormt de basis voor een belevingseconomie en het vertrekpunt voor de ontwikkeling van creatieve clusters. […] De media-industrie vormt als het ware de smeerolie voor de ontwikkeling van cultuur-, sport- en reisdiensten, e-commerce en retail-, immo-, telecomdiensten, … De bijdrage die de media-industrie levert aan de globale economie is dus vele maken groter dan zijn economisch evenwicht. De sociale partners vragen in deze context aan de beleidsmakers om het belang van de media-industrie en in het bijzonder van de uitgeverijensector voor de Belgische economie te erkennen.
3. Ondersteuning nodig voor een uitgeverijensector in moeilijkheden
De uitgeverijensector wordt geconfronteerd met een reeks uitdagingen waarvan de opkomst van digitale media de belangrijkste is. De sector is op zoek naar een nieuw verdienmodel dat het inkomstenverlies uit papieren publicaties compenseert, maar het ondervindt moeilijkheden om een voldoende hoge betalingsbereidheid voor zijn digitale mediaproducten te vinden. […] Op langere termijn is het noodzakelijk dat de uitgeverijensector erin slaagt een innovatief duurzaam verdienmodel uit te bouwen. […] De overheid moet daarom de levering van gedrukte kranten in elke gemeente mogelijk maken tegen dezelfde prijs voor alle burgers.
4. Nood aan level playing field
De doorbraak van digitale dragers is onomkeerbaar. De uitgeverijensector investeert daarom al jaren in digitale alternatieven voor zijn kerndiensten. Voor de uitgevers van kranten, tijdschriften en boeken is in deze context een gelijkschakeling van het btw-tarief voor de digitale dragers met het btw-tarief dat van toepassing is op de papierdragers van levensbelang.
De digitale informatiemarkt wordt gekenmerkt door onevenwichten op nationaal en internationaal niveau. Op nationaal niveau moet de uitgeverijensector in concurrentie treden met de openbare omroepen die overheidsdotaties genieten en via hun websites gratis nieuwsinformatie in geschreven vorm aanbieden aan de bevolking. De sector ondervindt dan ook grote moeilijkheden om een duurzaam verdienmodel op te starten dat is gebaseerd steunend op betalende digitale publicaties. Het is daarom essentieel dat de overheid een “level playing field” waarborgt en de openbare omroepen dus niet meer subsidieert om de geschreven pers te beconcurreren.
De sociale partners van de sector vragen dat de mededingingsautoriteiten bijzondere aandacht besteden aan het respecteren van de mededingingsregels i.h.k.v. de reeds sterke concentratie in de sector van de digitale distributie en dit met het oog op het verzekeren van eerlijke onderhandelingen in de sector.
5. Wegnemen obstakels in wetgeving met het oog op welslagen innovatieve strategieën
De leefbaarheid van de media (en bij uitbreiding van alle creatieve sectoren) is afhankelijk van een afdoende bescherming van de intellectuele eigendomsrechten. Perspublicaties zijn collectieve werken die uit talrijke bijdragen bestaan die meer waard zijn dan de som van de individuele bijdragen samen. In deze context vragen persuitgevers om in het kader van het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt van 14 september 2016 eenzelfde recht voor perspublicaties als voor andere collectieve werken zoals films, tv en muziek op te nemen.
De sociale partners van de sector vragen om de wetgeving zodanig aan te passen dat digitale en print publicaties van persuitgevers eenzelfde bescherming genieten. Tevens dienen uitgevers opnieuw als vergoedingsgerechtigde te worden toegevoegd in het kader van de privékopie-uitzondering.
Nood aan een evenwichtige gegevensbescherming-en privacywetgeving die oog heeft voor de digitale realiteit en geen afbreuk doet aan de mogelijke realisatie van een duurzaam en rendabel uitgeversmodel op de markt van de online marketingactiviteiten.
Van cruciaal belang dat de digitale inhoud op websites van de klassieke pers buiten het toepassingsgebied van de AVMS-richtlijn, waarvan de herziening aan de gang is, blijft vallen.
6. Ondersteuning van de gratis lokale pers
De mogelijke omschakeling van het huidige opt-out systeem op brievenbussen naar een opt-in systeem zou echter de doodsteek kunnen betekenen voor de gedrukte gratis lokale pers. De uitgevers staan positief tegenover alle samenwerkingsinitiatieven met de overheid om het papierafval verder te verminderen, maar met een behoud van het huidig opt-out systeem.
7. Randvoorwaarden welsagen toekomststrategieën uitgeverijensector
Netneutrale en efficiënte ICT-infrastructuur die gebruiksvriendelijk en toegankelijk is voor iedereen aan redelijke prijzen.
Stimuleren van de digitale geletterdheid van de bevolking ook voor de uitgevers absoluut een must.
Digitale competenties op een brede manier bekijken en naast technische vaardigheden ook creatieve en ondernemerschapsvaardigheden te ontwikkelen in het onderwijs.
Heroriëntering/omschakeling en de permanente opleiding van het personeel ondersteunen.
Aanvraagprocedure voor innovatiesubsidies vereenvoudigen en gebruiksvriendelijker te maken. Op fiscaal vlak kan innovatie worden aangemoedigd door O&O-investeringen aantrekkelijker te maken.
Krachtlijnen voor een duurzame toekomst voor de drukkerijensector
1. Toegang tot de kapitaalmarkt faciliteren en (para)fiscale maatregelen voor (kleine) drukkerijen
2. Garantie van redelijke betalingstermijnen
De wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand laat, na de aanpassingen door de wet van 22 november 2013 en de wet van 26 maart 2014, evenwel nog te veel achterpoortjes open om af te wijken van de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen in een B2B context wat dergelijke voorfinancieringen onhoudbaar maakt voor de drukkerijensector.
3. Garantie van een level playing field
Concurrentie van publieke drukkerijen volledig uit den boze.
4. Stimulans voor innovatie en on the job opleidingen
Uitbreiding van het bereik van de innovatiesubsidies, zodat investeringen in bv. een onlinebusinessmodel voor een drukkerij ook in aanmerking zouden komen. Netwerken en kennisuitwisseling tussen de drukkerijensector en gerelateerde sectoren aanmoedigen.
5. Vrijwaring afdoende affichageruimte in de publieke ruimte
De aanhoudende vermindering aan affichageruimte heeft een directe impact op de mogelijkheden van de lokale culturele organisaties om de door hun georganiseerde evenementen aan te kondigen. (Lokale) distributeurs van drukwerk vragen dat er voldoende locaties blijven bestaan in de publieke ruimte om papieren affiches of posters te hangen.
Liza Renders
Andere artikels
