Tijdens de Belgian Communication Summit op 27 november stelden Grégory Piet en Sien Vanderlinden van Auxipress hun studie voor over politieke (in)correctheid in de media. Aan de hand van analyses die Auxipress tussen 2015 en 2018 uitvoerde op 4.500 artikels uit de Belgische pers presenteerden ze een aantal interessante resultaten.
Wat is politieke correctheid?
Ontstaan als Amerikaanse beweging in de jaren ’70 en ’80 is de evolutie naar ‘political correctness’ er een die onze communicatieve output tracht te verzoenen met de veranderingen in de samenleving. Vele demografische groepen verwerven namelijk gradueel meer rechten en vragen hetzelfde respect in de communicatie. Ondertussen is ook België mee met de evolutie en spreken we nu bijvoorbeeld vaker over ‘andersvaliden’ in plaats van ‘gehandicapten’. Heel wat mensen ervaren zulke communicatieve aanpassingen als een beweging in positieve richting; anderen vinden het dan weer wat te ver gaan. (Lees hier ons verslag Gehoord tijdens de Belgian Communication Summit: “Niemand kan nog een ippon communiceren” over het debat rond politieke correctheid tijdens de Belgian Communication Summit.)
(Bron: Auxipress)
De studie door Auxipress
Auxipress ging over een periode van drie jaren na hoe het onderwerp ‘politieke correctheid’ in de Belgische pers aan bod komt. We stellen een greep uit de resultaten voor. Voor het volledige overzicht, zie de presentatie door Auxipress (pdf onderaan pagina).
De resultaten
Algemeen
- Politieke correctheid wordt iets meer besproken in Vlaanderen (54%) dan in Wallonië (46%).
- Politieke correctheid wordt in de Belgische pers het vaakst teruggevonden in politiek en maatschappelijk discours (33%, tegenover 10% en minder in ander discours).
- Racisme, migratie en religie horen bij de gevoeligste thema’s inzake politieke correctheid.
Auxipress onderscheidt in de bestudeerde artikels vier besprekingsvormen van politieke correctheid: uitingen van kritiek op politieke correctheid, controversieel debat, reactie op gebeurtenissen of uitingen, en consensus over politieke correctheid.
(Bron: Auxipress)
Kritiek op politieke correctheid
Auxipress stelt vast dat er meer kritiek geuit wordt op politieke (in)correctheid in Wallonië dan in Vlaanderen. 50% van alle observaties over politieke correctheid in de Franstalige media behoren tot de categorie ‘Kritiek’, tegenover slechts 23% in de Nederlandstalige media.
Controversieel debat
Controversieel debat is dan weer meer aanwezig in de Vlaamse (33%) dan in de Waalse pers (18%). Wat betreft de politieke actoren is Theo Francken het meest terug te vinden in controversiële debatten in vergelijking met zijn collega’s. Hij genereerde in de studie zo’n 240 observaties in 2018 tegenover zo’n 130 van de volgende politieke actor, Bart De Wever, die als tweede het meest betrokken is bij controversiële debatten.
Reactie op gebeurtenissen
Behalve de grotere aanwezigheid van controversieel debat, komt er ook meer reactie op gebeurtenissen of uitingen voor in Vlaamse media. Daar zijn reacties aanwezig met een aandeel van 25% op het totale aantal observaties van het onderwerp politieke correctheid, tegenover 6% in Wallonië.
Consensus over politieke correctheid
Auxipress stelt op basis van de bestudeerde artikels vast dat merken hun communicatie aanpassen al naargelang de bestaande consensus over politieke correctheid. Zo haalde Google een ei weg uit een beeld van een salade om aantrekkelijker te zijn voor veganisten.
Besluit: een open vraag
Op basis van observaties in de Belgische pers besluit Auxipress met een open vraag. Mede door de vaststelling dat ‘reactie’ op politieke (in)correctheid een dalende trend lijkt, vraagt het onderzoeksbureau zich af of er sinds kort een ‘anti-consensus’-beweging aan de gang is.
Bekijk de volledige presentatie voor meer inzichten door op de link hieronder te klikken.
Andere artikels
