Door het toenemend aantal smartphones en het stijgend gebruik van sociale media blijft “digibesitas” toenemen in Vlaanderen. Dertien procent van de Vlamingen lijdt eraan. “Het gros van de mensen met digibesitas kan het probleem zelf oplossen”, zegt professor Lieven De Marez (Imec/UGent) bij de bekendmaking van de negende Imec Digimeter.
In de categorie 15- tot 39-jarigen zegt één op de drie afhankelijk te zijn van de smartphone en vier op de tien van sociale media. Bij de 20- tot 29-jarigen is zelfs 55 procent afhankelijk van de sociale media. “Een kwart is afhankelijk van beide en lijdt aan digibesitas. Over alle leeftijdscategorieën heen is dat 13 procent van de Vlamingen”, aldus De Marez.
Hij ziet wel steeds meer zelfregulering. “Met name tieners zijn al veel bewuster met deze materie bezig, door zich bijvoorbeeld tijdens examenperiodes van de digitale tsunami af te sluiten. Tieners hebben veel tijd en sociale stress, waardoor media voor hen een zegen zijn en ze daardoor tijdrovende gewoontes kweken. Maar plots komen ze in een andere levensfase waar tijd kostbaar is en botsen ze op de grenzen van hun tijdsconsumerende gewoontes. Twintigers en dertigers hebben daarom meer technologiestress dan sociale stress.”
Tieners zijn wel opvallend mediawijs, ze gaan veel minder delen op brede platformen en kiezen eerder gerichte kanalen. “De diversificatie van platformen zet zich verder. Tieners hebben hun sociaal netwerk mooi in pakketjes zitten. De ‘fear of missing out’ is gigantisch veel hoger bij twintigers en dertigers dan bij tieners.”
Elf procent van de Vlamingen slaagt er – ondanks een positieve attitude ten aanzien van technologie – echter niet in om digitale technologieën te omarmen. “Dit zijn veertigers en vijftigers die moeite hebben om zich de nieuwe vereiste digitale vaardigheden eigen te maken, maar vreemd genoeg ook jongeren met een vaak lagere sociaaleconomische status die opgegroeid zijn in een minder ‘mediarijk’ huishouden. Initiatieven zoals Mediawijs zullen de volgende jaren vooral op deze groep moeten inzetten”, klinkt het.
Gebruik van verschillende digitale technologieën stagneert
Nog uit de jaarlijkse Imec Digimeter blijkt dat het gebruik van de meeste digitale technologieën niet meer groeit in Vlaanderen, behalve als het gaat om smartphones of wearables (zoals smartwatches). Maar wat we hebben, gaan we almaar intensiever gebruiken.
Amper zes procent van de Vlamingen zegt anno 2016 thuis over geen enkel slim (aan het internet verbonden) digitaal toestel te beschikken. Dat betekent dat bijna iedereen over de mogelijkheid beschikt om altijd en overal online te zijn. “De adoptie van slimme toestellen bereikt dan ook een saturatiepunt”, zegt De Marez. “Alleen het aantal smartphones (van 68,5 procent in 2015 naar 74 procent in 2016) en wearables (van 7,6 naar 13,2 procent) zien we stijgen.”
Het gebruik van sociale media zit dan weer in de lift. Acht op de tien Vlamingen gebruiken minstens één socialemediakanaal per maand, 26 procent van de Vlamingen gebruikt maandelijks minstens vier socialemediakanalen. Facebook blijft nummer één, al gaan vooral YouTube, Instagram en Pinterest er sterk op vooruit. “Vooral bij jongeren is de Facebook-hype voorbij, slechts voor vier op de tien is dit nog het belangrijkste platform.”
Het onderzoek bracht zeven omslagpunten in 2016 aan het licht. Zo wordt voor het eerst via de smartphone meer nieuws geconsumeerd dan via gelijk welk ander scherm. Er zijn voor het eerst ook meer Vlamingen met een smartphone (55 procent) dan Vlamingen met een reguliere gsm. “De smartphone komt centraal in alles wat we doen en heeft ons ook contextonafhankelijk gemaakt: we zijn niet langer afhankelijk van een nieuwssite om nieuws te consumeren of een console om spelletjes te spelen.”
