De Vlaamse consument is zich bewust van zowel de voor- als nadelen van de nieuwe technologie. Dat is een van de besluiten van Imec in zijn tiende Digimeter, een bevraging bij bijna 5.000 Vlamingen naar hun mediagebruik.
We omarmen technologie, maar tegelijk willen we onze afhankelijkheid ervan inperken. We willen meer nieuws online consumeren, maar tegelijk ontstaat een wantrouwen ten aanzien van fake news. En we willen onze data wel delen, maar hekelen het gebrek aan transparantie over wat bedrijven ermee doen.
De algemene trend van deze editie is dat alle consumenten een meer volwassen relatie aangaan met onze digitale realiteit. Zo goed als iedereen beschikt intussen over een ‘smart device’, dat is een computer, tablet, smartphone, smart tv of smart wearable. Ook de oudere generatie is volledig mee: 37 procent van de 65-plussers heeft tegenwoordig smartphone én tablet.
Die alomtegenwoordigheid van smart devices heeft tegelijk wel geleid tot een groeiend bewustzijn over een te grote afhankelijkheid van media en ICT. Drie kwart van de Vlamingen legt zichzelf minstens één regel op tegen overmatig smartphonegebruik, terwijl dat vorig jaar nog 58 procent was. Tegelijk is voor 45 procent de smartphone het meest onmisbare scherm, de tv is dat nog voor slechts 5 procent.
Dat groter bewustzijn over de voor- en nadelen komt er vanwege drie dilemma’s, meent Imec: afhankelijkheid, betrouwbaarheid en transparantie. Evenveel Vlamingen zijn eerder optimistisch als eerder pessimistisch over hun relatie met technologie. Hierbij valt op dat deze groepen zich grotendeels onafhankelijk vormen ten aanzien van leeftijd, maar veelal volgens kennisniveau.
Lieven De Marez, professor Communicatietechnologie aan de UGent, stelt vast dat de consument een toegenomen volwassenheid toont ten aanzien van technologie, en van de technologie verlangt dat het zich ook volwassen gedraagt, onder meer door meer transparantie en het ethisch gebruik van data en technologie.
Gebruik traditionele nieuwsmedia voor het eerst in jaren in de lift
Voor het eerst sinds 2015 neemt het gebruik van de traditionele nieuwsmedia weer toe. Nationale en regionale tv-journaals worden weer meer bekeken, en nieuwswebsites blijven stabiel als belangrijkste digitale bron van nieuws. Een vrees voor fake news ligt ten grondslag aan deze kentering.
Waar in de enquête van 2017 de smartphone nog op quasi gelijke hoogte stond als radio en nationale televisie als dagelijks contactpunt met nieuws, moest die in die van 2018 die rol lossen. Maar 45 procent van de bevraagden zei dat de smartphone hun dagelijks contactpunt was, terwijl dat in 2017 nog 51 procent was. Daarentegenover zei 56 procent dat hun dagelijks contactpunt met nieuws de nationale televisie was, tegenover 52 procent in 2017. Bij de regionale televisie ging het om een stijging van 2 procentpunt, van 14 procent in 2017 naar 16 procent in 2018.
Dat de traditionele nieuwsmedia weer in opmars zijn heeft volgens Lieven De Marez te maken met de digitaalnieuwsparadox. Enerzijds zegt 67 procent zich dankzij het internet beter geïnformeerd te voelen, maar anderzijds is 62 procent bezorgd om de invloed van valse nieuwsberichten op de maatschappij. “Drieënveertig procent is van beide principes doordrongen, en dat is nu net het paradoxale. De cijfers over de bezorgdheid liggen veel hoger dan vorig jaar, met vooral een sterke stijging bij tieners en twintigers. De shift naar vertrouwde nieuwsmerken lijkt het grootst te zijn bij jongeren.”
Voor digitaal nieuws blijven nieuwswebsites met 68 procent (tegenover 66 procent in 2017) stabiel als belangrijkste digitale nieuwsbron. Sociale media en zoekmachines zoals Google boeten aan belang in. Het percentage dat aangaf sociale media als digitale nieuwsbron te gebruiken, daalde van 52 procent in 2017 naar 49 procent in 2018. Het gebruik van zoekmachines als digitale nieuwsbron halveerde bijna: 57 procent in 2017 tegenover 33 procent in 2018.
Het volledig onderzoek vindt u op MediaSpecs Insights.
Bron: Belga.
