Xavier Bouckaert is een Vlaamse ondernemer en uitgever van news-, lifestyle- en B2B-magazines en -nieuwsbrieven, van lokale media en nog veel meer. Als CEO van Roularta Media Group geeft hij werk aan 1.287 werknemers en aan een netwerk van meer dan 1.300 freelancers en realiseert een geconsolideerde omzet van 277 miljoen euro (Jaarverslag 2018).
Hij is Voorzitter van de European Magazine Media Association en ook Voorzitter van de Belgische organisatie WeMedia.
BMMA was dan ook verheugd deze media personality te ontvangen als spreker op 14 mei. Onderwerp: David en Goliath. Wat is de verhouding van uitgevers met de internationale giganten GAFA (Google, Apple, Facebook, Amazon).
Bouckaert gaat eerst en vooral uit van de bestaansreden van “media”. Hij citeert een rapport van de Europese Commissie die duidelijk de waarde van redactionele media vooropstelt als hoeksteen van een gezonde democratie, als basis van een pluralistische discussie in een goed geïnformeerde gemeenschap.
Het laatste decennium heeft er een radicale transformatie plaatsgevonden. De doorgedreven digitalisering heeft de (media-)consument grondig veranderd. De overload van informatie en de extreme personalisering veroorzaken een chaos waar het vertrouwen in de media verloren is gegaan.
De digitalisering heeft het bereik van de nieuwsmedia zeker doen exploderen, maar van de andere kant zijn de inkomsten voor de makers van de nieuwsmedia, de uitgevers, drastisch gedaald. Bijvoorbeeld tussen 2010 en 2014 zijn de inkomsten uit printmedia in Europa met 14 miljard gedaald terwijl de uitgevers maar 4 miljard konden compenseren door inkomsten uit hun digitale media.
57% van de trafiek naar nieuwssites komt via sociale media, nieuws aggregatoren en zoekmachines. De gebruikers beperken zich vaak tot enkel headlines die ze lezen op de grote platformen. De GAFA zijn hiermee uitgegroeid tot de grootste reclameverkopers. Terwijl de makers van het nieuws zo goed als niets van hun investeringen kunnen terugverdienen.
GAFA controleren 70% van de digitale reclamemarkt en de groei in deze sector wordt voor 90% door deze enkele partijen gemonopoliseerd.
Hoe kan een uitgever zich wapenen tegen deze internationale giganten?
Bouckaert verdedigt zich met Roularta Media in de eerste plaats door te investeren in de kwaliteit van het redactionele product. Prioriteit aan professionele journalisten, een stevige journalistieke deontologie en garanties voor pluraliteit. Dit nieuws moet zich sterk maken tegen alle vormen van “fake news” die ongestoord alle digitale kanalen kunnen overspoelen.
De uitgever zorgt niet alleen voor een kwalitatieve productie van het nieuws. Er gaat ook zeer veel aandacht naar een brede distributie via alle mogelijke eigen kanalen, zowel print als allerhande eigen websites en externe kanalen. “Brand safety” is dan weer een troef die wordt uitgespeeld naar adverteerders die ongerust zijn over de context waarin hun reclame terechtkomt.
Het business model en de inkomstenstructuur van de mediabedrijven staan onder druk. Roularta vindt een antwoord in een versnelde aanpak om inkomsten te genereren uit digitale distributie, de kracht van de eigen abonnementspolitiek uit te spelen en inkomsten te halen uit nevenactiviteiten waarvoor de consument bereid is te betalen.
Alles bij mekaar is een uitgeverij dan een gezonde operatie, die heel wat diensten en informatie levert aan de maatschappij en bijdraagt aan het democratische proces. Alle inkomsten uit de economische activiteit vloeien terug naar de gemeenschap onder de vorm van lonen, investeringen en belastingen.
Bouckaert concludeert met de hoop dat alle actoren met dezelfde regels moeten rekening houden. Het verdwijnen van de vrije concurrentie door de dominante positie van de GAFA is een grote zorg voor de uitgevers. De eis van de Europese uitgevers aan de politieke overheden om een correcte vergoeding te krijgen voor hun auteursrechten is een eerste stap.
